UMPAMA ORA KUAT DADI PENDHITA, APA PERLU DISELEHAKE?

 

UMPAMA ORA KUAT DADI PENDHITA, APA PERLU DISELEHAKE?

          Miturut panjenengan, dados pendhita punika enak napa mboten? Abot napa entheng? Kangge ingkang nyawang; wah yo jelas kepenak banget. Apa kalenggahan dadi pendhita iku ora kalenggahan sing mulya? Kejaba mulya, kalenggahan iku ya kebak pakurmat. Cukup gelem dadi Pendhita, kabeh kebutuhane wis ana sing nanggung. Ya BHP, motor, kepara mobil, pastori, lan liya liyane. Ra perlu mikir banyu, mbayar listrik, mbayar telpon, mbayar langganan koran. Durung yen nyawang fasilitas tunjangan liyane, ana tunjangan pulsa, tunjangan beras, tunjang kemahalan, tunjangan natal, tunjangan cuti, tunjangan pakaian, tunjangan bensin, lan liya-liyane. Durung yen leladi mirunggan, ora kurang warga pasamuwan sing salaman karo pak pendhita nempeli amplop karo ngendika: niki damel tumbas bensin pak. Bungah susah ketoke penak. Lara ya nggari mangkat, wis ditanggung pengobatane karo grejo. Kepara besok yen tekan pensiun, wis ana aturane, greja sing nimbali kudu ndamelake dalem emeritus kanggo pak Pendhita.

Lha coba ta, apa jan ora kepinuk? Umpamane ana undangan mirunggan rawuhan penggede utawa Bupati, sing melu kecangking-cangking, rak ya Pak Pendhita. Apa maneh ing papan kalenggahan undangan, biasane para Pendhita, alim ulama, para kiai lan tokoh agama, lan tokoh masyarakat liyane, yo mesthi dipinarakake ana ngarep to? Ya, ora mungkin? Mosok para Pendhita dilenggahke ana kursi pinggiran utawa paling mburi. Lha banjur kepriye aloke para tamu undhangan. Bisa kualat no! Apa maneh yen bagian acara seneng, umpamane wayah dhahar; biasane sing didhawuhi/disuwun paring pangandika pandonga, ya Bapak Pendhita. Nanging iki pandelenge sing enak-enak.

          Beda maneh sing ndeleng jejer pendhita saka sisih liya. Pendhita iku kalenggahan, malah kepara pegawean sing paling ora enak. Resikone ora mung digrudeli, nanging akeh-akehe mbutuhake korban. Kamangka korban sing paling akeh yaiku, korban perasaan. Ra kok ora? Pendhita ki pama arang-arang patuwen, mesthi digrundeli wargane: Pendhita kok ndhuwel wae nong omah, sing ditindakna sedina-dina iki apa to. Pama gaweane petuwen, warga ya alok, petuwen kok pendhak dina. Mesthi aku terus, aku terus. Mbok kae sing ora tau nong grejo blas. Jo meneh pendhita ki lara-laranen tur gering sisan. Wah, rak aloke warga bakal seru: Pendhita kok thik-thik mlebu rumah sakit, thik-thik lara, ngentek-entekke ragat wae. Duwit maneh, duwit meneh. Mula saiso-iso Pendhita mbudidaya piye awake katon lemu ing ngarepe wargane, ben diarani makmur, seneng uripe, tur sarwa kecukupan. Kamangka lemu-lemu ki yo ngundhang penyakit. Wis pokoke serba salah. Kuru salah. Lemu salah. Sregep salah, ora sregep apa maneh.

Durung maneh menawa digandheng cenengake karo keluargane Pendhita.-Mirunggane bojone, utawa anak-anake. Anak bojone kudu melu tandang gawe kegiatan greja. Aja nganti ora andhil lan ora ketok. Kadangkala bojone uga dadi caturan. Melu PA (Pemahaman Alkitab) anggon-anggone rada mrompyong, dialok: Bojon Pendhita kok ora iso mapanake awake. Nganggo sayak kok aneh-aneh. Kaya arep konser wae. Mbok sakmadya. Mesakna wargane sing ora nduwe ngono lho. Ning saumpama bojon pendhita manganggo sederhana, ya dicatur: Bojon pendhita kok nglemprot. Ngisin-isinake grejane. Lha leh dibayar seprana-seprene ki gawe apa ta. Wis serba salah ta. Ya, pancen penulis yakin, bab iki ora kena digebyah uyah. Iki apa dialami Pendhita ing desa wae, apa ing kutha. Nanging ketoke ya padha wae. Ndesa lan kutha, tantangane meh padha. Pancen dadi Pendhita ki ya ngrasakake tantangan sing kaya mengkene iki. Awit penulis yakin, Pendhita ki kaya selebritis, dadi pusat perhatian; lan mestine dadi pusat berita, alias pusat caturan. Tentune ora ing ngarepe pendhitane.

          Yen ngono supaya kita sing dadi warga pasamuwan, utawa sing wis diparingi kalenggahan pendhita, utawa sapa wae sing dadi paragane pasamuwan, supaya bisa nglenggahake mirurut jejere dhewe-dhewe, prayogine kudu kepriye?

          Sepisan, pitakon sing paling penting kanggo ngudhari salin surup bab iki yaiku: Sapa ta sejatine pendhita iku ing GKJ. Nek wis kepanggih sejatine sapa lan kepriye, dak kira kudune ora tuwuh panganggep-panganggep kang kaya ing ngarep mau.

          Ing GKJ Pendhita ki ora nglamar, nanging dilamar. Iki sakudune. Muga-muga durung ana ing GKJ calon Pendhita sing nganti nglamar ana greja. Kena apa mengkono. Awit tuwuhing kalenggahan Pendhita iku lajere utawa tuwuhe saka pasamuwan, ora saka wonge. Sing mendhitakake iku pasamuwan. Ora saka karepe dhewe. Sanajan wis duwe cita-cita dadi Pendhita to, wis lulus sekolah teologi pisan, nanging yen ora ana pasamuwan sing nganggokake, alias ora ana sing nimbali, ya kepingina kaya ngapa dadi Pendhita, iku ora iso kadumugen otomatis. Ngono ya ora iso njur meksa wong liya, pokoke aku madeg dewe dadi pendhita, aku celuken pendhita, sing ngangkat Gusti Yesus, seksine Gusti Yesus. Wah nek ngene iki GKJ isa rusak. Marai bubrah. Yo ra isa. Lha sapa sing dibagehi nganggep mungguh yen dheweke/wong iku pantes nglenggahi kalenggahan Pendhita. Mosok yo awake dhewe ngangkat awake dhewe. Nek lumrahe manungsa ki ya nganggep awake dhewe paling apik. Ora iso ndeleng kekurangane. Mosok iso ndeleng githoke dhewe.

          Ya pancen nek para Kiai sak ngertiku iku tuwuh karana madeg dadi Kiai. Ning biasane anane madeg, merga wis nduwe turunan kiai; umpane saka embahe, bapakne, utawa eyang buyute, lsp. Sanajan mengkono, ya ditetep dirembug ing mesjide utawa umate. Yen Bapak Samsuri umpamane, ditetepake dadi kiai ing Mesjid At Taqwa Kebon Agung, iku karana jamaahe pada sarujuk ngangkat Pak Samsuri dadi Kiai Mesjid. Lha umpamane karana karismane banjur bisa adeg pondok pesantren sing gedhe, iku kelajengane anggone mujudake dalaning urip dadi Kiai. Awit sejatine pesantren iku kang minangka papan kanggo memulang santri-santrine. Ing kene iki pamore kiai kauji. Yen karismane gedhe, umpane apal Quran, apal Kitab Kuning, nduwe kasekten nambani wong lara, wis kawentar meguru ing Pondhok kang gedhe lan kawentar, umpamane Tebu Ireng, Jombang, Kadilangu, Demak, lan liya-liyane, kiai iki otomatis dadi kawentar ing saindenging jagading para santri. Dadi kiai iku sing paling baku ora pengakuan formal, nanging justru pengakuan sosial lan karisma religious/spiritual sauwise. Mula yen ana kiai sing kejeglong, umpamane kabongkar korupsi ngapusi jamaahe, kena kasus pelecehan seksual tumrap muride, kanggone kiai, ora ana penanggalan jabatan kiai. Utawa njur mundur dadi Kiai. Awit Kiai minangka pengakuan charisma sosial lan spiritual/religius. Mula yen karisma sosiale utawa kharisma spiritual/religiuse ilang,  ya otomatis, pamore saya mlorot karepe dhewe. Kuwi wis alamiah. Sunare saya mbleret. Namane banjur saya dilalekake. Santrine banjur pada lunga, pesantrene isa sepi utawa malah bubar pisan. Dadi sangsine ora ana pencopotan jabatan kiai, mundur dadi kiai, nanging sangsi sosial spiritual/religious. Iki malah sangsi sing paling abot kanggone Kiai.

          Nanging yen Pendhita GKJ, iku sawijining lelaku kang ngganggo prasarat formal, kudu lulusan teologi sing diakui GKJ, banjur mlebu proses pemanggilan, perkenalan/orientasi, pemilihan, pembimbingan, vikariat, lan peremtoir lagi penahbisan. Dadi nalika ditahbiske, Si Suta utawa Si Naya banjur katemplekan jejer/kalenggahan Pendhita. Tekan kapan? Ya nganti sakuwate.

Kena apa kok sakuwate? Ya karana rong perkara. Siji, sing nemtokake Pendhita iki isa tutug nglenggahi nganti tekan mati ki ya Gusti ta. Awit sapa sing isa nemtokake umur? Sapa ngerti, bar nglenggahi dadi pendhita, Gusti njur ngersakake nimbali mulih, apa ya arep mberot, emoh, emoh, ngono? Kaping pindho, kenapa sakuwate, awit kudune nalika nampa babebahan kalenggahan Pendhita njur janji ing satengahing pasamuwan, NGGIH KANTHI GUMOLONGING MANAH, iku diucapake kanthi sadhar. Medeni meneh yen ngucapake janji ngono kuwi karana tinimbang lulus teologi nanging ora entuk-entuk gawean. Timbang ra payu-payu megawe, apa maneh wis digondheli anak bojo. Wah yen ana sing dadi pendhita karana mengkene iki, mbebayani banget. Awit kalenggahan iki nemplek salawase urip. Yen ing istilah ing greja Ortodoks utawa katolik, pokoke angger ijik kuwat ngangkat tuwuging bujana, tetep ijik arep ngladosi Gusti dadi Pendhita/Rama/Pastur. Tur kalenggahan Pendhita iku nganti digawa mati. Lha kajeba ngene iki.

Sawise dirasak-rasakake, ketoke sawise taunan dadi pendhita kok saya rekasa tur abot banget, beda karo sing dibayangake, apa maneh pasamuwan sing dibayangake beda karo kasunyatane, apa meneh kahanane karo pasamuwane tansah ora rukun, entek-enteke njur duwe pepenginan nyelehake kalenggahane minangka pendhita. Utawa njur gawe ada-ada. Umpane njaluk studi lanjut, alesane kanggo pengembangan dhiri, kanggo pengembangan kepemimpinan. Malah tau kedadeyan,  mangkat studi lanjut angkahe kanggo mundhakake etungan BHP, iki sing ora pener. Utawa kagodha madik-madik greja liya sing dianggep apik kangge rencana pindhah, awit ing kono fasilitase katon lengkap, ana mobil dinas, pastorine apik, tengah kutha, gajine gedhe, lan liya-liyane sing mencutake. Utawa ana ada-ada liyane, sing ndadekake dredah karo pasamuwane. Tundhane Pendhita kurang bisa njaga utawa ngrawat bab kang paling wigati, yaiku motivasi spiritual pelayanan. Satemah minangka pendhita dadi garing lan asat karohanene. Kamangka pendhita ki minangka pemimpin spiritual umat, bab iki aja nganti mbleret. Ya ana kene iki pamore pendhita dibutuhake umate. Yen wis ngene iki kedadeyan apa wae kang ora apik bisa wae kelakon, umpamane pendhita kaseret dosa laku bedang, dosa karana dhuwit, kagubel utang, padudon, tukaran, nglamar dadi PNS, nglamar ana perusahaan gedhe, lan liya-liyane. Ora wurung banjur nuwuhake gejolak ing pasamuwane. Yen umpama ora isa diudhari, pasamuwan isa nganti nyopot jabatane pendhita, utawa dikon  mundur saka jabatane pendhita.

Jane ngene iki ora kudu dumadi. Awit pendhita lan greja ki kaya wong bebojoan. Kudu tresna tinresnan. Bungah susah pada ditampa, lan dilakoni bareng. Loro lorone kudu iso ngemong ingemong. Pama sijine nglokro, ya ndang ditututi. Aja dijarke wae. Pama wong lara aja nganti ditunggu nganti parah, utawa nganti kejet-kejet. Akeh kasus penanggalan Pendhita, ketoke dumadi awit karana mara-mara dirembug, pama penyakit, wis kronis. Lha yen ngene iki, arep dikapakake. Rak mesthi angel banget ta. Ja meneh antarane grejo karo pendhita pindha bojo wis dha ngomong ora cocok maneh, yo dha pegatan wae. WAH, NGENE IKI, MESTHI BUBRAH.

Ketoke gegambaran/metafora iki  sing paling pas kanggo nggambaraken sapa pendita lan sapa pasamuwane sing nimbali. Mula nalika pasamuwan naksir karo calon pendhita, kekarone rak pdaha mlebu ing mangsa pepacangan ta. Lha ing kene iki mangsa kanggo pada sinau lan nampa. Karo-karone ora kena ana sing diumpetake. Kabeh kudu pada jujure. Nek wis pada jujure, lha mangga sami-sami diputusake. Dhik, utawa Mas, gelem rak njenengan dadi bojoku? Yan gene iki kahanane: Ayo bungah susah dilakoni bareng. Pama pengin mulya, ayo diupadi bareng. Yen, saiki kok rekasa, ya aja padha ngrundel, padha nrimane. Lha mbiyen rak wis pada sarujuk dadi bojone to. Mula ya aja saling nutuh, utawa saling nuntut, apa maneh melehake. Iku ra prayogi. Nek wis ngene iki, bakal ora ana, pendhita karo pasamuwan padha weleh-welehan. Lha mbiyen piye? Rak ya dilamar-lamar dewe, olehe ngesir ya disir-sir dhewe, banjur diputus-putusake dhewe, njur dha mantenan/pentahbisan, rak uwis, kudune ora dha dredah banjur crah.

Mula nalika wis gelem dijejerke pendhita, ya sumangga urip bareng ajur ajer karo sisihane, ngudi gesang kang langkung mulya. Gagambaran kang mengkene iki bakal nuwuhake ikatan emosional antarane pendhita karo pasamuwane, ikatan emosional sing raket, rapet, lan langgeng.

Pancen ya ana, Pendhita ing GKJ sing mutusake, kowe gelem rak dak timbale dadi pendhita. Ning bab panguripane goleka dewe. Model ngene iki ya ra cocok. Jenenge dudu kaya wong bebojoan. Kudune nek wis sarujuk bebojoan, sing ngajak mbojo yo ngrumati kanthi murwat, wong bojone. Dene sing nyandang kalenggahan bojo, gampange Pendhita, ya nindakna timbalan iku kanthi kebak tanggung jawab. Mula model mendhita sing kaya ngene iki, mesthi kelangan ikatan emosional karo grejane/bojone. Tundhane mesthi sakarepe dhewe. Aja dumeh greja wis mbayar Pendhita njur dianggep wis dituku mula njur digawe kaya karyawan greja. Memang greja iki duweke sapa. Duweke majelis, dudu. Gadhahanipun Gusti Yesus. Kita kabeh ki mung lelados dhateng PanjenenganIpun.

Dadi balik pendhita sing madeg ing pasamuwan, nanging pasamuwan ora nguripi, dak bayangake kaya wong bebojoan, pada nyambut gawe dhewe dhewe, duwiite/kayane digarap dewe-dewe, pada masak ing pawon dewe-dewe, banjur alok: aku mangan enak, aja ndeleng, aja meri. Lha kuwi durung duwe anak, nek wis duwe anak, anake njur kepiye. Mula ora mathuk cara ngono kuwi. Ora mathuk. Jelas pendhita kelangan ikatan emosional karo pasamuwane. Kamangka ikatan emosional iki perlu sajrone bebojoan. Ya iki sing ndadekake kita tutug bobojoan karana nglelingi janji bebojoan, ja meneh wis digendholi anak-anak. Iki sing paling ora isa ditinggal. Ra mentala ninggal anak-anak, yen nganti ngomong pegat.

Sabanjure, Pendhita pancen timbalan sing abot. Jaman para nabi, akeh nabi sing padha suwala, ora gelem ditimbali dadi nabi, amarga tantangane gede. Tur ora ana nabi sing uripe ora rekasa,  akeh-akehe disiyo-siyo uripe. Nalika ditimbali Gusti Allah kon mimpin bangsa Israel metu saka Mesir,  Musa wegah. Alesane pirang-pirang: jare sing ora pinter ngomong lah, jare ijik kenomen lah, jare Harun wae lah. Pokoke kakehan alesan. Iku ora mokal. Karana Musa gempung mbayangake mentale wong Israel sing ora kena ditata, angel kandhanane, gawene ngundamana, nggrundel, ora nrimanan, mula Musa jan-jane ora gelem. Nyatane ing pasamunan Musa tansah dredah karo umate Gusti. Nabi liyane kita deleng, Elia, Elisa, Yeremia, lan nabi liya-liyane. Kabeh nabi iki nabi kang rekasa, mlarat lan dikuya-kuya. Elia nganti depresi, kaliren, banjur ngungsi ana kali ing Kerit (1 Para Raja 17:9). Malah Yeremia nganti digebuki, dipasung sikile, kinunjara, angloh karana jabatane (Yeremia 12), nabi Yeremia badhe pun pejahi karana meca Pedaleman Suci badhe jugrug, nabi Uria dipateni (Yeremia 26). Yesaya semono uga. Trito Yesaya uripe sangsara banget. Kasangsarane iku katulis ing Yesaya 5:13-53:12. Yekezkiel diutus ana satengahe umat sing uwis depresi karana kuthane Yerusalem lan Pedalemane Suci wis dijarah lan diobong wong Babel. Umate wis padha ilang pangarep-arepe. Pancen ing antarane nabi-nabi, Yesaya dhewe  sing paling makmur utawa kepenak. Awit ditimbali dadi nabi, ditimbali dadi nabi krajan. Uripe tansah ana ing kraton, celak karo para pejabat lan raja.  Dibayar lan diuripi dene kraton. Ngene iki gegambarane para nabi ing jaman Alkitab, sing racake dadi nabi iku abot. Awit abot banget, mulane yen saiki akeh kang ora gelem dadi pendhita, iku ya lumrah. Dadi pendhita iku timbalan kang abot. Mula ora saben wong milih lan gelem. Malah anak-anake Pendhita ta, pama ditakoni: Le, utawa Ndhuk, suk nek gedhe, yen Bapak/Ibu kuat nguliahake, mlebu sekolah Pendhita ya Le, utawa ya Ndhuk. Jawabane kepriye: ra ki Pak, utawa Bu. Dadi Pendhita ki abot thik. Utawa Pak Pendhita dhewe ngomong karo anak-anake: Le, utawa Ndhuk, suk nek kuliah ra sah ana Teologi ya. Dadi Pendhita ki abot tur rekasa. Wis ben Bapak-Ibu wae sing nglakoni.

          Kapindho, kapriye nglakoni timbalan dadi Pendhita. Dadi pendhita iku sing digoleki kudune apa ta. Kudune dudu donya maneh. Utawa nalika gelem dadi Pendhita, pitakone sing penting, arep ngapa ta. Golek gawean. Golek dhuwit. Utawa nglumpukke bandha. Awit nalika nampa babahan kalenggahan jejer pendhita, dheweke kudu sadhar, kudu nyingkur donya, nyingkur awake dhewe. Ya dadi nabi iku mau. Ya tumrap umate, ya masyarakate, ya bangsane. Dadi Pendhita iku sakudune wis final anggone duwe panganggep bab donya. Yen isih melikan, isih merinan, isih panasan bab donya, lan kabutuhane urip liyane, iku dudu pendhita. Sing utama kudu mbabarake timbalan kanthi setya lan tutug mau.

Ya pancen, GKJ ki ora ngatur pendhita ki kudu nikah. Nanging kasunyatane akeh pendhita sing milih nikah, njur kejeglong bab nyingkur donya mau. Mula ya nalika mutusake nikah, ya bojon pendhita diajak menggalih jero lan serius, yen pendhita iku dudu karir kanggo golek dhuwit lan donya. Mula ya kudu siap urip samadya. Yen ora disiapake mengko bojon pendhita gampang dadi cuwa. stress, depresi, isa dadi dadakan crah ing pasamuwan. Ya kudune pendhita ra sah diwulang bab sumelang ya, awit isa maca dewe ayate. Nanging penulis nduwe keyakinan, tugasku leladi sakulawargaku kanthi sengkut. Sak kuat-kuate, sak tutug tutuge. Iki bageanku. Bagiane Gusti,  wis ben sing mikirke ya Gusti piyambak. Mboh bab sekolahe anak-anak, piye sok nek tuwe, lan liya-liyane. Ayate ya wis muni akeh to. Umpamene Matius . Kita kon sinau aja kuatir. Kon deleng manuk. Kon ndeleng kembang bakung. Kurang apa Gusti Allah. Manuk sing ora nandur wae, di rumati. Kembang bakung sing ora nenun wae dipahesi endahe ngungkuli agemane Prabu Salomo. Apa ora hebat uripe Pendhita ki. Mula aku bakal dirumati Gusti piyambak. Ngono kuwi kudu diyakini lan diamini. Ketoke aku kok wis final ora perlu mikir donya maneh. Bojo wis nduwe. Anak ya wis diparingi. Omah, halah, apa ora mung sementara to. Apa bakale ora ditinggalke. Mati yo ora digawa. Mobil ya wis tau numpak. Paling duwe mobil yo rasane koyo mengkono. Sing penting pokoke: Nyingkur donya. Nyingkur donya. Urip kagem Gusti. Ngono kuwi ketoke sakudune pikirane pendhita.

          Kaping telu, kepriye andil kita minangka warga pasamuwan. Ing kene iki sing kudu dirembug, bab tanggel jawab imamat am tiyang pitados.

Saben pasamuwan kuwi duwe hak privasi, kanggo nanggapi timbalane Gusti apa ora. Tanggapan kuwi ora gumantung wong liya, apa bapakne, utawa embokne, utawa maneh wong sing luwih kuwasa. Umpane arep babtis, utawa sidhi, sejatine ya wong iku kang kudu mutusake dhewe wewengan kanggo nampi timbalane Gusti apa ora. Yen bocah bayi pancen wong tuwane, wong durung ngerti apa-apa, Awit ing ngarsane Gusti sedaya warga pasamuwan ki setara, nganggo prinsip egalitarian. Ing GKJ ora ana majelis ki luwih dhuwur kalenggahane kabandhing pasamuwan. Majelis ki satunggaling warga pasamuwan kang diparingi kalenggahan mirunggan. Pinisepuh, njaga murnining piwulang. Diaken, ngerigake warganing pasamuwan leladi ing pasamuwan lan masyarakat. Dene tugas mirunggane pendhita, ngladosake sakramen lan memulang. Tetigane mujudake kalenggahanipun sang Kristus, Pinisepuh minangka Raja, Diaken minangka imam, lan Pendhita minangka nabi. Dene kabeh wargane pasamuwan uga duwe kalenggahan imamat am, yaiku minangaka raja, imam, lan nabi.

Ing kamajelisan, Pendhita kalenggahane yo ora luwih dhuwur, apa maneh luwih endhek saka Pinituwa lan Diaken. Dumeh greja wis wani mbayar larang, Pendhita njur dianggep karyawane greja, digawe sawiyah-wiyah. Iki ya salah kaprah. Apa maneh dumeh pendhita wis magrok oleh panggonanan sing kepenak, njur kelangan prinsip kenabiane kangge mababarake piwulang lan kabeneran ana ing satengahe pasamuwan. Iki yo ora bener. Ing majelis pancen kalenggahane pendhita iku kamirunggane karana wis ngrungkepi timbalane Gusti lumantar pasamuwan kanthi sawetahing wektu lan urip. Ing kemajelisan prinsip persamaan/egalitarian iku banjur mawujud yen kalenggahan pinunjul ing majelis iku ora ana ing pawongane, nanging ing parepatan majelis. Lan parapatan majelis katindakake kanthi prinsip teologis ora prinsip demokratis. Dadi sing digagapi karsane Gusti iku kanthi adhedhasar Pangandikane Gusti, PPA GKJ, lan Tager Talak. Ora sing penting mathuk. Sing penting gathuk. Lha mathuka utawa gathuka, yen lelawanan karo karsane Gusti ya kudu dibatalake.

Pancen yen ing Katolik dibedakake. Ana golongane imam, kang tinahbis, lan ana golongane awam. Imam nduweni tugas dhewe kang ora iso dilakoni dene awam. Lan awam uga ditata nduwe tugas lan jejibahan dhewe kang wis tinata. Nanging ana GKJ kabeh setara. Iki akar prinsip presbiterial. Sing jenenge prisip iki, wis mesthi sakudune otomatis ora mentingake awake dhewe. Nanging ya njaga “kebersamaan” minangaka ikatan masamuwan, ing Klasis, lan Sinode. Mula urusan suwarga kiibarate ya tanggung jawab awake dhewe-dhewe. Ora ana suwarga nunut neraka katut. Ra iso prinsip iki. Nraka ya karep-karepmu dhewe, swarga ya pilih-pilihanmu dhewe. Nek ra gelem dikandhani, ya mlebua mrana. Wong tuwa lan wong liya tugase ngenerke, ngelikake, lan nggulawenthah ing sajroning iman pitados dhateng Gusti Yesus Kristus.

          Dadi balik pitakon ing dhuwur, piye kudu njawab? Sing uwis iso nemokake punjere patimbalan, pitakon kuwi ora kudu dijawab, malah ora kudu ditakokake, apa maneh nganti nduwe rencana mundur saka Pendhita. Nanging dilakoni kanthi setyo tuhu nganti tutug. Rumangsamu rekasane dadi pendhita wis timbang karo pangorbanane Sang Kristus marang kowe pa? Sithik-sithika durung, sanajan sakuku ireng. Mula momotan kang dialami minangka tiyang pitados mangga kita uji mawon dadi tandha bukti sokur kita dhateng pangorbanane Gusti. Sing duwe panganggep dadi pendhita iku abot njur ora kuwat, njur nduwe pikiran mundur, wis ra sah dak baleni.

 

Kasusun ing padhepokan Kaliceret

Jumuwah Kliwon, 31 Maret 2017

Pendhita Timotius Purwanto, S.Si.Theol.